Van'ın Saray ilçesine bağlı Keklikdüzü Mahallesi'nde kış aylarının vazgeçilmez eğlencesi, dedelerden miras kalan "topa şeko" oyunu. Beyzbola benzerliğiyle bilinen bu geleneksel oyun, mahalle sakinlerinin soğuk kış günlerinde bir araya gelmelerini ve eğlenmelerini sağlıyor. Doğu Anadolu Bölgesi'nin kültürel zenginliğinin bir parçası olan "topa şeko", Şırnak ve Hakkari'de de farklı isimlerle oynanıyor; "topa garane", "guhşegi" ve "topa kılle" gibi isimlerle bölgede yaygınlık gösteriyor. Bu oyun, 7'den 70'e herkesin katılabileceği, coşkulu ve sosyal bir aktivite olarak öne çıkıyor.

Kışın Soğuk Havalarına Meydan Okuyan Oyun

Saray ilçe merkezine 56 kilometre uzaklıkta bulunan, yaklaşık 450 nüfuslu Keklikdüzü Mahallesi sakinleri, kışın soğuk günlerinde bu geleneksel oyunu oynayarak hem eğleniyor hem de sosyalleşme fırsatı buluyor. Karla kaplı arazide, 6'şarlı iki takım halinde oynanan "topa şeko", at kılından yapılmış bir top ve bir sopa ile gerçekleştiriliyor. Nesilden nesile aktarılan bu oyun, mahalle sakinleri için büyük bir önem taşıyor. Eskiden hayvan kılından yapılan topların yerini artık tenis topları almış olsa da oyunun özünde bir değişiklik olmamış, aynı coşku ve heyecanla devam ediyor. Mahalle sakinleri, bu geleneksel oyunu yaşatarak gelecek nesillere aktarmayı hedefliyor. Bu oyun aynı zamanda bölgenin sosyal dokusunun da önemli bir parçası olarak değerlendiriliyor.

Mahmut Öztürk'ten Geleneksel Oyun Anlatımı

Mahalle sakinlerinden Mahmut Öztürk, "Kendi aramızda oynadığımız bu oyuna 'topa garane' ya da 'topa şeko' diyoruz. Bu oyunu büyüklerimizden öğrenerek öğrendik, atalarımızdan gelen bir miras. Geleneksel oyunumuzu yaşatarak gelecek nesillere aktarmaya çalışıyoruz" diyerek oyunun önemini vurguluyor. Mahmut Öztürk, çocukluğunda dedelerinin hayvan kılından yaptıkları toplar ile oynadıklarını, fakat günümüzde tenis toplarıyla devam ettiklerini anlatıyor. Bu değişime rağmen oyunun temel kuralları ve oynanış şekli korunarak gelenek devam ettiriliyor. Oyun, sadece eğlence amaçlı değil, aynı zamanda toplumsal dayanışmayı ve birlik duygusunu güçlendiren bir aktivite olarak da öne çıkıyor.

Geleneksel Oyunun Yaşatılması İçin Çabalar

Mahalle muhtarı M. Salih Özgür ise, atalarından miras kalan bu oyunu her kış oynadıklarını belirtiyor. "Bölgemizde şu an sadece bizim köyümüzde oynanıyor. Dedelerimizden gördük ve yaşatmaya çalışıyoruz. Bunun gibi atalarımızdan kalan oyunları devam ettiriyoruz. Geleneksel oyunlarımızı önemsiyoruz. Çocuklar izleyerek öğreniyor. Bu oyunun kaybolmasını istemiyoruz. Kazanana verecek ödülümüz olmadığı için kazanan takım sahada halay çekerek kutluyor" sözleriyle, oyunun gelecek nesillere aktarılması için gösterdikleri çabayı anlatıyor. Bu, geleneksel oyunları koruma ve yaşatma konusunda gösterilen çabanın güzel bir örneği olarak değerlendirilebilir.